HAI TAY GÂY DỰNG MỘT SƠN HÀ

Trịnh Mạnh

Trong bài thơ Pác Bó hùng vĩ, Bác Hồ viết:

Non xa xa, nước xa xa
Nào phải thênh thang mới gọi là
Đây suối Lê Nin, kia núi Mác
Hai tay gây dựng một sơn hà

Để ý trong bài thơ này, Bác dùng từ gây dựng. Xây dựng và gây dựng là hai động từ tương đồng nhưng có khác nghĩa nhau do từ xây và từ gây tạo nên .

Từ điển tiếng Việt định nghĩa: Xây(là): dùng vật liệu mà xây dựng nên. Xây dựng(có nghĩa là): xây đắp, dựng nên; Gây (là): làm, tạo ra, nhóm lên. Gây dựng (có nghĩa là):tạo ra cơ sở để từ đó hình thành.

Trong bài thơ trên, ý Bác muốn nói gây dựng một sơn hà kiểu mới, không phải độc lập thống nhất kiểu cũ (vì thời phong kiến, nước ta cũng đã từng có độc lập, thống nhất) mà là gây dựng một chế độ mới "chế độ dân chủ và xã hội chủ nghĩa" vì theo lô gích ở câu thứ ba có suối Lê Nin, núi Mác nên ta hiểu gây dựng một sơn hà theo đường lối của Mác, Lê Nin.